کد مطلب:129599 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:130

شمار یاران امام حسین در واقعه طف
نـخست باید یادآور شد كه میان اینكه بگوییم: " یاران امام حسین (به طور كلی)" و میان ایـنـكـه بـگـویـیـم: " یـاران امـام حسین (ع) در روز عاشورا" فرق هست؛ و نیز میان اینكه بگوییم: " شهیدان قیام حسینی " و اینكه بگوییم " شهیدان طف " تفاوت وجود دارد. زیرا دایره ی یاران امام حسین (ع) به طور كلی، از یاران وی در روز عاشورا وسیع تر است. در مـیان عموم یاران آن حضرت كسانی بودند كه در بصره یا كوفه یا زندانهای ابن زیاد و پـدرش كـشـتـه شـدنـد؛ و كـسـانـی هـم بـودنـد كـه نـتـوانستند آن حضرت را یاری دهند؛ مثل طرماح.

هـمـچـنـیـن مـقـصـود از " شهیدان نهضت حسینی "، از " شهیدان طف " گسترده تر است؛ زیرا شـمـاری از افـراد دسـتـه ی اول مانند سلیمان بن رزین، پیك امام به سوی اشراف شهر بـصـره به شهادت رسـیـدنـد. گـروهـی دیـگـر مـانـنـد مـسلم بن عقیل، عبداللّه بن یقطر، قیس بن مسهر صیداوی، هانی بن عروه، عمارة بن صلخب ازدی، عبدالاعلی بن یزید كلبی ـ كه رضوان خداوند بر همگی آنان باد ـ در كوفه به شهادت رسیدند.

هـمـچـنـیـن لازم اسـت یـادآور شـویـم كـه دایـره ی " یـاران امـام در روز طف " از " شهیدان طف " گـسـتـرده تـر اسـت. زیـرا شـمـاری از یـاران حضرت كه در ركابش در روز عاشورا جهاد كـردنـد. در آن روز به شهادت نرسیدند؛ مانند حسن مثنی و دیگران. مورخان درباره ی شمار یـاران امـام (ع) در روز طـف بـه شدت با یكدیگر اختلاف دارند؛ میان شمار یاران و شمار شـهـیـدان


خـلط شـده اسـت. زیـرا بـرخـی از مـورخـان بـرای مـثـال شـمـار یـاران امـام (ع) را از مـجـمـوعـه ی سـرهـای شـریـفـی كـه بـه وسـیـله ی قبایل نزد ابن زیاد برده شد استنتاج كرده اند.

در اینجا شماری از این رقمهای متفاوت را ارائه می دهیم و منبع آنها را در پاورقی ذكر می كـنـیـم: هـفـتـاد تن [1] ، 72 تن [2] ، 82 تن [3] ، 87 تن [4] ، صـد تـن [5] ، 145 تـن [6] ، پانصد سوار و صد پـیـاده [7] بـرخـی از مـنـابـع نـیـز شـمـار آنـان را 60 [8] یـا 61 تن [9] ذكر كرده اند، ولی مشهور این است كه شمار یاران امام (ع) در روز عاشورا 72 تن بوده است.


[1] ر.ك: مختصر تاريخ دول الاسلام، ذهبي، ج 1، ص 31؛ تاريخ الخميس، ج 2، ص 227.

[2] ر.ك: الارشـاد، ج 2، ص 95؛ اخـبـار الطوال، ص 256؛ تاريخ ابن الوردي، ج 1، ص 164؛ و المنتظم، ج 5، ص 338.

[3] ر.ك: مـنـاقـب آل ابـي طـالب، ج 4، ص 98؛ نـور الابـصار، ص 259؛ و مرآت الجنان، ج 1، ص 133.

[4] ر.ك: تاريخ مختصر الدول، ابن البحري، ص 110.

[5] ر.ك: حـيـاة الامـام الحـسـيـن بـن عـلي (ع)، ج 3، ص 126، بـه نقل از التهذيب (نسخه ي خطي)، ج 1، ص 156..

[6] ر.ك: تذكرة الخواص، ص 145؛ مثير الاحزان، ص 54؛ و اللهوف، ص 43.

[7] ر.ك: مروج الذهب، ج 3، ص 70.

[8] ر.ك: حيوة الحيوان، دميري، ج 1، ص 73.

[9] ر.ك: اثبات الوصيه، ص 141.